Bezirk Myślenice

Powiat Myślenice
Bezirk Myślenice
powiat
1854–1867
Ilustracja
Państwo

 Austro-Węgry

Kraj związkowy

Królestwo Galicji i Lodomerii

Powiat

cyrkuł wadowicki

Siedziba

Myślenice

Data powstania

1854

Data likwidacji

1867

Powierzchnia

5,2 mil²

Populacja (1854)
 liczba ludności


22.091

Języki urzędowe

niemiecki

Szczegółowy podział administracyjny
Plan
Liczba gmin katastralnych (1854)

23 (w tym 1 miasto)

brak współrzędnych

Bezirk Myślenice – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasto Myślenice.

Historia

Bezirk Myślenice utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].

Bezirk Myślenice objął obszar o wielkości 5,2 mil², zamieszkany przez 22.091 ludzi i podzielony na 23 gminy katastralne, w tym miasto Myślenice. Wszedł w skład cyrkułu wadowickiego, jako jeden z jego trzynastu powiatów ziemskich[2].

Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większe powiaty[1][3]. Jednym z tych nowych powiatów był powiat myślenicki, w skład którego wszedł m.in. w całości zniesiony Bezirk Myślenice[4][5].

Podział administracyjny (1854)

Podział administracyjny Bezirk Myślenice w 1854 roku[2]
Lp. Gmina jednostkowa Powierzchnia Ludność Powiat w 1867 po zniesieniu
1 Myślenice (M) 786 1921 myślenicki
2 Borzęta 1331 718 myślenicki
3 Jawornik 2304 833 myślenicki
4 Krzyszkowice 2051 872 myślenicki
5 Bęczarka 777 439 myślenicki
6 Krzywaczka 1450 803 myślenicki
7 Jasienica 1748 637 myślenicki
8 Rudnik 2579 1002 myślenicki
9 Trzebunia 4137 1506 myślenicki
10 Więciórka 2090 404 myślenicki
11 Zawadka 270 myślenicki
12 Głogoczów 2797 1018 myślenicki
13 Bysina 1437 737 myślenicki
14 Dolna Wieś 1445 898 myślenicki
15 Górna Wieś 1498 770 myślenicki
16 Krzczonów 2773 949 myślenicki
17 Lubień 4819 1639 myślenicki
18 Pcim 7025 2574 myślenicki
19 Polanka 777 551 myślenicki
20 Stróża 5761 1658 myślenicki
21 Chełm 254 myślenicki
22 Tenczyn 3800 1104 myślenicki
23 Zawada 1013 534 myślenicki

Objaśnienie:

(M) = miasto; (m) = miasteczko

Przypisy

  1. 1 2 Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
  2. 1 2 Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
  3. Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
  4. Verordnung des Staatsministeriums vom 23 Jänner 1867 über die Reform des politischen Verwaltung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator
  5. Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].

Bibliografia