Bezirk Myślenice
| powiat | |
| 1854–1867 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Powiat | |
| Siedziba | |
| Data powstania |
1854 |
| Data likwidacji |
1867 |
| Powierzchnia |
5,2 mil² |
| Populacja (1854) • liczba ludności |
|
| Języki urzędowe | |
| Szczegółowy podział administracyjny | |
![]() | |
| Liczba gmin katastralnych (1854) |
23 (w tym 1 miasto) |
Bezirk Myślenice – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasto Myślenice.
Historia
Bezirk Myślenice utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].
Bezirk Myślenice objął obszar o wielkości 5,2 mil², zamieszkany przez 22.091 ludzi i podzielony na 23 gminy katastralne, w tym miasto Myślenice. Wszedł w skład cyrkułu wadowickiego, jako jeden z jego trzynastu powiatów ziemskich[2].
Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większe powiaty[1][3]. Jednym z tych nowych powiatów był powiat myślenicki, w skład którego wszedł m.in. w całości zniesiony Bezirk Myślenice[4][5].
Podział administracyjny (1854)
| Lp. | Gmina jednostkowa | Powierzchnia | Ludność | Powiat w 1867 po zniesieniu |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Myślenice (M) | 786 | 1921 | myślenicki |
| 2 | Borzęta | 1331 | 718 | myślenicki |
| 3 | Jawornik | 2304 | 833 | myślenicki |
| 4 | Krzyszkowice | 2051 | 872 | myślenicki |
| 5 | Bęczarka | 777 | 439 | myślenicki |
| 6 | Krzywaczka | 1450 | 803 | myślenicki |
| 7 | Jasienica | 1748 | 637 | myślenicki |
| 8 | Rudnik | 2579 | 1002 | myślenicki |
| 9 | Trzebunia | 4137 | 1506 | myślenicki |
| 10 | Więciórka | 2090 | 404 | myślenicki |
| 11 | Zawadka | 270 | myślenicki | |
| 12 | Głogoczów | 2797 | 1018 | myślenicki |
| 13 | Bysina | 1437 | 737 | myślenicki |
| 14 | Dolna Wieś | 1445 | 898 | myślenicki |
| 15 | Górna Wieś | 1498 | 770 | myślenicki |
| 16 | Krzczonów | 2773 | 949 | myślenicki |
| 17 | Lubień | 4819 | 1639 | myślenicki |
| 18 | Pcim | 7025 | 2574 | myślenicki |
| 19 | Polanka | 777 | 551 | myślenicki |
| 20 | Stróża | 5761 | 1658 | myślenicki |
| 21 | Chełm | 254 | myślenicki | |
| 22 | Tenczyn | 3800 | 1104 | myślenicki |
| 23 | Zawada | 1013 | 534 | myślenicki |
Objaśnienie:
(M) = miasto; (m) = miasteczko
Przypisy
- 1 2 Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
- 1 2 Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
- ↑ Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
- ↑ Verordnung des Staatsministeriums vom 23 Jänner 1867 über die Reform des politischen Verwaltung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator
- ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].
Bibliografia
- Handbuch des Lemberger Statthelterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1858
- Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim.

