Bezirk Drohobycz

Powiat Drohobycz
Bezirk Drohobycz
powiat
1854–1867
Ilustracja
Państwo

 Austro-Węgry

Kraj związkowy

Królestwo Galicji i Lodomerii

Powiat

cyrkuł samborski

Siedziba

Drohobycz

Data powstania

1854

Data likwidacji

1867

Powierzchnia

12,1 mil²

Populacja (1854)
 liczba ludności


46.721

Języki urzędowe

niemiecki

Szczegółowy podział administracyjny
Plan
Liczba gmin katastralnych (1854)

39 (w tym 1 miasto)

brak współrzędnych

Bezirk Drohobycz – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasto Drohobycz.

Historia

Bezirk Drohobycz utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].

Bezirk Drohobycz objął obszar o wielkości 12,1 mil², zamieszkany przez 46.721 ludzi i podzielony na 39 gmin katastralnych, w tym jedno miasto (Drohobycz). Wszedł w skład cyrkułu samborskiego, jako jeden z jego jedenastu powiatów[2].

Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][3]. Obszar zniesionego Bezirk Drohobycz wszedł wtedy w skład nowych powiatów drohobyckiego i samborskiego (vide podział w tabeli poniżej)[4][5]. 1 stycznia 1881 z powiatu samborskiego wyłączono gminę Łużek Dolny, włączając ją do powiatu drohobyckiego[6]. 7 marca 1906 gminom wiejskim Borysław i Tustanowice nadano status gmin miejskich (bez praw miejskich)[7]

Podział administracyjny (1854)

Podział administracyjny Bezirk Drohobycz w 1854 roku[2]
Lp. Gmina jednostkowa Powierzchnia Ludność Powiat w 1867 po zniesieniu
1 Drohobycz (M) 4850 12976 drohobycki
2 Orów 9150 1905 drohobycki
3 Dobrohostów 7900 1215 drohobycki
4 Uliczno z Gassendorf 6200 1842 drohobycki
5 Truskawiec 4120 882 drohobycki
6 Staniła 630 365 drohobycki
7 Stebnik 3730 1138 drohobycki
8 Solec 1635 950 drohobycki
9 Modrycz 2150 768 drohobycki
10 Kołpiec 1970 608 drohobycki
11 Bolechowce 4150 930 drohobycki
12 Neudorf 248 drohobycki
13 Raniowice 1050 452 drohobycki
14 Tustanowice 6150 1076 drohobycki[8]
15 Kotowska Bania 90 407 drohobycki
16 Hubicze 1470 675 drohobycki
17 Dereżyce 1240 332 drohobycki
18 Lisznia 4140 1321 drohobycki
19 Jasienica Solna 5370 1485 drohobycki
20 Nahujowice 4550 1769 drohobycki
21 Bronica 3775 1319 drohobycki
22 Łużek Dolny 2790 1022 samborski[9]
23 Niedźwiedza 3810 940 drohobycki
24 Wola Jakubowa 2400 1112 drohobycki
25 Uniatycze 3040 695 drohobycki
26 Manaster Dereżycki i Manster Liszniański 165[10] 182[11] drohobycki
27 Rychcice 3400 1853 drohobycki
28 Delawa 1400 472 drohobycki
29 Michałowice z Martinpolem 1850 1136 drohobycki
30 Poczajowice 915 363 drohobycki
31 Gaje Niżne 6700 1833 drohobycki
32 Gaje Wyżne 3300 872 drohobycki
33 Śniatynka z Rakowcem 2815 600 drohobycki
34 Stara Wieś 685 185 drohobycki
35 Popiele 4440 921 drohobycki
36 Mraźnica 3240 272 drohobycki
37 Borysław 1430 621 drohobycki[8]
38 Schodnica 3650 486 drohobycki
39 Wacowice 1405 493 drohobycki

Objaśnienie:

(M) = miasto; (m) = miasteczko

Przypisy

  1. 1 2 Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
  2. 1 2 Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
  3. Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
  4. Verordnung des Staatsministeriums vom 23 Jänner 1867 über die Reform des politischen Verwaltung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator
  5. Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].
  6. Dz. U. Kr. z 1881, cz. 3, nr 18
  7. Dziennik Ustaw i Rozporządzeń Krajowych dla Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. 1906, Nr 53
  8. 1 2 Od 7 marca 1906 gmina miejska bez praw miejskich.
  9. 1 stycznia 1881 włączono do powiatu drohobyckiego.
  10. W tym: Manaster Dereżycki 40, Manster Liszniański 125.
  11. W tym: Manaster Dereżycki 77, Manster Liszniański 105.

Bibliografia