Bezirk Radymno

Powiat Radymno
Bezirk Radymno
powiat
1854–1867
Ilustracja
Państwo

 Austro-Węgry

Kraj związkowy

Królestwo Galicji i Lodomerii

Powiat

cyrkuł przemyski

Siedziba

Radymno

Data powstania

1854

Data likwidacji

1867

Powierzchnia

6,2 mil²

Populacja (1854)
• liczba ludności


26.551

Języki urzędowe

niemiecki

Szczegółowy podział administracyjny
Plan
Liczba gmin katastralnych (1854)

41 (w tym 1 miasteczko)

brak współrzędnych

Bezirk Radymno – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasteczko Radymno.

Historia

Bezirk Radymno utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].

Bezirk Sieniawa objął obszar o wielkości 6,2 mil², zamieszkany był przez 26.551 ludzi i podzielony na 41 gmin katastralnych, w tym jedno miasteczko (Radymno). Wszedł w skład cyrkułu przemyskiego, jako jeden z jego dziewięciu powiatów[2]. Powiat posiadał eksklawę na obszarze Bezirk Lubaczów w cyrkule żółkiewskim, którą stanowiła Nowa Grobla.

Podczas 73. posiedzenia Sejmu Krajowego we Lwowie 20 kwietnia 1866 poseł Felicjan Laskowski przedłożył wniosek odnośnie do nowego podziału obwodu przemyskiego – zgodnie z projektem rządowym – na trzy powiaty z siedzibami w: Przemyślu, Jarosławiu i Mościskach. Podział ten sejm przyjął jednogłośnie[3]. Tym samym los powiatu radymniańskiego został przesądzony. 12 sierpnia 1866 cesarz Austrii Franciszek Józef I zatwierdził ustawę uchwaloną przez Sejm Krajowy[4]. Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][5]. Obszar zniesionego Bezirk Radymno wszedł wtedy w skład nowych powiatów jarosławskiego i przemyskiego (vide podział w tabeli poniżej)[6][7][8]. 1 stycznia 1881 częściowo zmieniono granice tych powiatów[9].

Po likwidacji powiatu utrzymywały się jeszcze niektóre urzędy, np. sąd powiatowy w Radymnie, obsługujący 32 gminy i 29 obszarów dworskich, z których podatek bezpośredni w 1910 wynosił 109 722 korony[10].

Naczelnicy powiatu

Podział administracyjny (1854)

Podział administracyjny Bezirk Radymno w 1854 roku[2]
Lp. Gmina jednostkowa Powierzchnia Ludność Powiat w 1867 po zniesieniu
1 Radymno (m) 592 1309 jarosławski
2 Ciemierzowice 1745 116 przemyski [11]
3 Dmytrowice 842 324 przemyski[11]
4 Dobkowice 1136 231 jarosławski
5 Drohojów 1272 536 przemyski
6 Duńkowice 1771 643 jarosławski
7 Michałówka 324 287 jarosławski
8 Hnatkowice 1093 352 przemyski
9 Kaszyce 1016 381 przemyski[11]
10 Łazy z Moszczanami 1536 1014 jarosławski
11 Lutków Lewicki 42 212 jarosławski
12 Małkowice 1386 582 przemyski
13 Nakło 1096 492 przemyski
14 Ostrów 2507 1390 jarosławski
15 Skołoszów 3090 1609 jarosławski
16 Stubienko 1026 520 przemyski
17 Stubno 2638 757 przemyski
18 Barycz 303 307 przemyski
19 Dusowce z Chałupkami 1070 734 przemyski
20 Grabowiec 254 287 przemyski[11]
21 Nienowice 1662 1087 jarosławski
22 Skład Solny 333 351 przemyski
23 Sośnica 3564 1755 przemyski[11]
24 Święte 1473 699 przemyski[11]
25 Zadąbrowie 304 158 przemyski[11]
26 Trójczyce 1103 388 przemyski
27 Tapin 604 312 przemyski[11]
28 Bobrówka 1742 413 jarosławski
29 Czerniawka –[12] –[12] jarosławski
30 Korzenica z Zagrodami 3619 830 jarosławski
31 Laszki z Charatynami 5968 2271 jarosławski
32 Miękisz Stary 1442 534 jarosławski
33 Miękisz Nowy 5784 1304 jarosławski
34 Nowa Grobla jarosławski
35 Tuchla 1270 422 jarosławski
36 Wietlin z Dresyną 1968 1533 jarosławski
37 Wysocko 1619 765 jarosławski
38 Zaleska Wola 2203 840 jarosławski
39 Zabłotce 623 297 jarosławski
40 Zamiechów 1135 379 jarosławski
41 Zamojsce 338 112 jarosławski

Objaśnienie:

(M) = miasto; (m) = miasteczko

Przypisy

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.