Bezirk Busk

Powiat Busk
Bezirk Busk
powiat
1854–1867
Ilustracja
Państwo

 Austro-Węgry

Kraj związkowy

Królestwo Galicji i Lodomerii

Powiat

cyrkuł złoczowski

Siedziba

Busk

Data powstania

1854

Data likwidacji

1867

Powierzchnia

9,2 mil²

Populacja (1854)
 liczba ludności


23.958

Języki urzędowe

niemiecki

Szczegółowy podział administracyjny
Plan
Liczba gmin katastralnych (1854)

35 (w tym 1 miasto)

brak współrzędnych

Bezirk Busk – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasto Busk.

Historia

Bezirk Busk utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].

Bezirk Busk objął obszar o wielkości 9,2 mil², zamieszkany przez 23.958 ludzi i podzielony na 35 gmin katastralnych, w tym jedno miasto (Busk). Wszedł w skład cyrkułu złoczowskiego, jako jeden z jego dziesięciu powiatów[2].

Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][3]. Obszar zniesionego Bezirk Busk wszedł wtedy w skład nowych powiatów kamioneckiego i złoczowskiego (vide podział w tabeli poniżej)[4][5].

Podział administracyjny (1854)

Podział administracyjny Bezirk Busk w 1854 roku[2]
Lp. Gmina jednostkowa Powierzchnia Ludność Powiat w 1867 po zniesieniu
1 Busk (M) 9115 4170 kamionecki
2 Pobużany 4919 742 kamionecki
3 Ostapkowce 317 267 kamionecki
4 Lanerówka 163 kamionecki
5 Jabłonówka 1834 444 kamionecki
6 Sokole z Berbekami i Maziarnią 6550 854 kamionecki
7 Wolica 3015 378 kamionecki
8 Rakobuty 725 409 kamionecki
9 Wierzblany 4925 598 kamionecki
10 Humniska 413 kamionecki
11 Grabowa z Sobaszkami, Warchotami i Adamami 3892 1319 kamionecki
12 Czanyż 6122 629 kamionecki
13 Połoniczna z Maziarnią i Hutą Połoniecką 5815 1180 kamionecki
14 Nieznanów z Budkami 8124 1341 kamionecki
15 Rzepniów 2571 649 kamionecki
16 Kozłów z Woronówką i Duniowem 2881 683 kamionecki
17 Kędzierzawce z Żuratynem 1005 634 kamionecki
18 Kupcze 2511 297 kamionecki
19 Milatyn Stary 1825 542 kamionecki
20 Milatyn Nowy 306 kamionecki
21 Bezbrudy 1530 515 złoczowski
22 Jakimów 719 323 kamionecki
23 Niesłuchów 1225 387 kamionecki
24 Dziedziłów 2977 819 kamionecki
25 Chreniów 1800 428 kamionecki
26 Banunin 1111 388 kamionecki
27 Ubinie 1773 508 kamionecki
28 Lisko 1097 364 kamionecki
29 Nowosiółki 2204 675 kamionecki
30 Stronibaby 1287 376 złoczowski
31 Krasne 2512 636 złoczowski
32 Uciszków 1444 598 złoczowski
33 Pietrycze 3448 899 złoczowski
34 Ostrowczyk Polny 1414 457 złoczowski
35 Ostrów z Rusiłowem 1730 568 kamionecki

Objaśnienie:

(M) = miasto; (m) = miasteczko

Przypisy

  1. 1 2 Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
  2. 1 2 Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
  3. Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
  4. Verordnung des Staatsministeriums vom 23 Jänner 1867 über die Reform des politischen Verwaltung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator
  5. Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].

Bibliografia