Bezirk Rawa

Powiat Rawa
Bezirk Rawa
powiat
1854–1867
Ilustracja
Państwo

 Austro-Węgry

Kraj związkowy

Królestwo Galicji i Lodomerii

Powiat

cyrkuł żółkiewski

Siedziba

Rawa

Data powstania

1854

Data likwidacji

1867

Powierzchnia

7,8 mil²

Populacja (1854)
 liczba ludności


27.035

Języki urzędowe

niemiecki

Szczegółowy podział administracyjny
Plan
Liczba gmin katastralnych (1854)

20 (w tym 3 miasteczka)

brak współrzędnych

Bezirk Rawa – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasteczko Rawa (Rawa Ruska).

Historia

Bezirk Rawa utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].

Bezirk Rawa objął obszar o wielkości 7,8 mil², zamieszkany przez 27.035 ludzi i podzielony na 20 gmin katastralnych, w tym trzy miasteczka (Lubycza, Potylicz i Rawa). Wszedł w skład cyrkułu żółkiewskiego, jako jeden z jego dziesięciu powiatów[2]. Na północy, w okolicy Lubyczy Kameralnej, na bardzo krótkim odcinku graniczył z Imperium Rosyjskim.

Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][3]. Obszar zniesionego Bezirk Rawa wszedł wtedy w całości w skład nowego powiatu rawskiego[4][5].

Podział administracyjny (1854)

Podział administracyjny Bezirk Rawa w 1854 roku[2]
Lp. Gmina jednostkowa Powierzchnia Ludność Powiat w 1867 po zniesieniu
1 Rawa (m) z Lipnikiem, Przedmieściem, Huciskiem, Ratą i Szabelnią 4351 4634 rawski
2 Hujcze 4826 1395 rawski
3 Hołe z Laszkami i Seńkowicami 3108 1196 rawski
4 Kamionka Wołoska, Starawieś, Lipnik i Bobroidy 19337 6738 rawski
5 Potylicz (m) z Wójtowszczyzną 5880 2601 rawski
6 Dziewięcierz z Einsingen Kolonie 3555 1762 rawski
7 Prusie 2063 274 rawski
8 Huta Zielona 307 75 rawski
9 Lubycza (m) 4879 436 rawski
10 Lubycza Dorf 1820 675 rawski
11 Lubycza Kniazie z Rudkami, Dubami, Kulczycami i Pawliszczyzną 2498 1203 rawski
12 Huta Lubycka 447 183 rawski
13 Werchrata 8432 2178 rawski
14 Teniatyska 2565 508 rawski
15 Potoki 214 106 rawski
16 Rzyczki 4148 1035 rawski
17 Mosty Małe 1502 441 rawski
18 Kornie 2060 489 rawski
19 Siedliska 1913 443 rawski
20 Hrebenne z Pazaniem, Bożykami, Budami, Horajem i Belinną 3652 663 rawski

Objaśnienie:

(M) = miasto; (m) = miasteczko

Przypisy

  1. 1 2 Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
  2. 1 2 Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
  3. Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
  4. Verordnung des Staatsministeriums vom 23 Jänner 1867 über die Reform des politischen Verwaltung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator
  5. Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].

Bibliografia