Bezirk Milówka

Powiat Milówka
Bezirk Milówka
powiat
1854–1867
Ilustracja
Państwo

 Austro-Węgry

Kraj związkowy

Królestwo Galicji i Lodomerii

Powiat

cyrkuł wadowicki

Siedziba

Milówka

Data powstania

1854

Data likwidacji

1867

Powierzchnia

7,2 mil²

Populacja (1854)
 liczba ludności


20,773

Języki urzędowe

niemiecki

Szczegółowy podział administracyjny
Plan
Liczba gmin katastralnych (1854)

33 (w tym 1 miasto)

brak współrzędnych

Bezirk Milówka – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasteczko Milówka.

Historia

Bezirk Milówka utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].

Bezirk Milówka objął obszar o wielkości 7,2 mil², zamieszkany przez 20,773 ludzi i podzielony na 15 gmin katastralnych, w tym miasteczko Milówka. Wszedł w skład cyrkułu wadowickiego, jako jeden z jego trzynastu powiatów ziemskich[2]. Był to najdalej na zachód wysunięty powiat Galicji i Lodomerii.

Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większe powiaty[1][3]. Jednym z tych nowych powiatów był powiat żywiecki, w skład którego wszedł m.in. w całości zniesiony Bezirk Milówka[4][5].

Podział administracyjny (1854)

Podział administracyjny Bezirk Milówka w 1854 roku[2]
Lp. Gmina jednostkowa Powierzchnia Ludność Powiat w 1867 po zniesieniu
1 Milówka (m) 4611 1551 żywiecki
2 Kamesznica 7772 2561 żywiecki
3 Rajcza 7130 1653 żywiecki
4 Rycerka Górna 9163 1379 żywiecki
5 Rycerka Dolna 1891 1186 żywiecki
6 Nieledwia 2505 1090 żywiecki
7 Sól 6450 1888 żywiecki
8 Szare 3768 1239 żywiecki
9 Brzuśnik 570 406 żywiecki
10 Bystra 820 310 żywiecki
11 Cięcina 3944 1178 żywiecki
12 Cisiec 3218 1286 żywiecki
13 Juszczyna 2725 605 żywiecki
14 Ujsoły 6323 3372 żywiecki
15 Żabnica 600 1069 żywiecki

Objaśnienie:

(M) = miasto; (m) = miasteczko

Przypisy

  1. 1 2 Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
  2. 1 2 Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
  3. Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
  4. Verordnung des Staatsministeriums vom 23 Jänner 1867 über die Reform des politischen Verwaltung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator
  5. Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].

Bibliografia