Bezirk Lisko

Powiat Lisko
Bezirk Lisko
powiat
1854–1867
Ilustracja
Państwo

 Austro-Węgry

Kraj związkowy

Królestwo Galicji i Lodomerii

Powiat

cyrkuł sanocki

Siedziba

Lisko

Data powstania

1854

Data likwidacji

1867

Powierzchnia

6,8 mil²

Populacja (1854)
• liczba ludności


21.248

Języki urzędowe

niemiecki

Szczegółowy podział administracyjny
Plan
Liczba gmin katastralnych (1854)

48 (w tym 1 miasto)

brak współrzędnych

Bezirk Lisko – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasto Lisko (nazwę Lesko ustanowiono dopiero w 1931 roku).

Historia

Bezirk Lisko utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].

Bezirk Lisko objął obszar o wielkości 6,8 mil², zamieszkany był przez 21.248 ludzi i podzielony na 48 gmin katastralnych, w tym jedno miasto (Lisko). Wszedł w skład cyrkułu sanockiego, jako jeden z jego jedenastu powiatów[2].

Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][3]. Obszar zniesionego Bezirk Lisko wszedł wtedy w skład nowych powiatów sanockiego i liskiego (vide podzał w tabeli poniżej)[4][5]. 19 czerwca 1867 dziesięść gmin wyłączono z powiatu sanockiego i włączono do powiatu liskiego[6].

Podział administracyjny (1854)

Podział administracyjny Bezirk Lisko w 1854 roku[2]
Lp. Gmina jednostkowa Powierzchnia Ludność Powiat w 1867 po zniesieniu
1 Uherce z Kostrzyniem 1644 687 liski
2 Rudenka 971 336 liski
3 Bezmichowa Górna 1074 354 liski
4 Olszanica 2337 839 liski
5 Orelec 1017 354 liski
6 Myczkowce 1528 443 liski
7 Zwierzyń 623 167 liski
8 Glinne 634 141 liski
9 Bezmichowa Dolna 953 274 liski
10 Bóbrka 1247 551 liski
11 Jankowce 672 296 liski
12 Zagórz 1190 610 sanocki
13 Wielopole 866 314 sanocki
14 Dolina 405 182 sanocki
15 Bykowce 731 261 sanocki
16 Lisko (M) 1307 2102 liski
17 Posada Liska 337 96 liski
18 Postołów 2917 266 liski
19 Wola Postołowa 258 liski
20 Weremień z Łąkami 1219 305 liski
21 Huzele 355 213 liski
22 Łukawica 268 180 liski
23 Manasterzec z Podsobieniem 1735 734 liski
24 Kalnica 1691 435 sanocki[7]
25 Kamionki 837 185 sanocki[7]
26 Sukowate 1394 314 sanocki[7]
27 Serednie Wielkie 2445 700 sanocki[7]
28 Choceń 455 195 sanocki[7]
29 Załuż z Dolinkami 1427 400 sanocki
30 Wujskie 1068 751 sanocki
31 Zasławie 627 230 sanocki
32 Poraż 1468 677 sanocki[7]
33 Tarnawa Górna 1789 410 sanocki[7]
34 Tarnawa Dolna 321 sanocki[7]
35 Olchowa 526 240 sanocki[7]
36 Łukowe 2367 702 sanocki[7]
37 Szczawne 1733 579 sanocki
38 Rzepedź 1828 732 sanocki
39 Turzańsk 1825 636 sanocki
40 Jawornik 2006 371 sanocki
41 Czystohorb 2005 535 sanocki
42 Duszatyn 2463 176 sanocki
43 Prełuki 902 282 sanocki
44 Mików 1955 213 sanocki
45 Komańcza 2367 551 sanocki
46 Dołżyca 1537 328 sanocki
47 Radoszyce 4303 734 sanocki
48 Osławica 2240 598 sanocki

Objaśnienie:

(M) = miasto; (m) = miasteczko

Przypisy

  1. 1 2 Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
  2. 1 2 Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
  3. ↑ Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
  4. ↑ Verordnung des Staatsministeriums vom 23 Jänner 1867 über die Reform des politischen Verwaltung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator
  5. ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].
  6. ↑ Verordnung des Ministers des Innern vom 19 Juni 1867, betreffend mehrere Aenderungen der neuen administrativen Bezirks-Abgränzung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau
  7. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 19 czerwca 1867 włączono do powiatu liskiego.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.