Bezirk Kulików

Powiat Kulików
Bezirk Kulików
powiat
1854–1867
Ilustracja
Państwo

 Austro-Węgry

Kraj związkowy

Królestwo Galicji i Lodomerii

Powiat

cyrkuł żółkiewski

Siedziba

Kulików

Data powstania

1854

Data likwidacji

1867

Powierzchnia

6,0 mil²

Populacja (1854)
• liczba ludności


18.780

Języki urzędowe

niemiecki

Szczegółowy podział administracyjny
Plan
Liczba gmin katastralnych (1854)

30 (w tym 2 miasteczka)

brak współrzędnych

Bezirk Kulików – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasteczko Kulików.

Historia

Bezirk Kulików utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].

Bezirk Kulików objął obszar o wielkości 6,0 mil², zamieszkany przez 18.780 ludzi i podzielony na 30 gmin katastralnych, w tym dwa miasteczka (Kukizów i Kulików). Wszedł w skład cyrkułu żółkiewskiego, jako jeden z jego dziesięciu powiatów[2].

Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][3]. Obszar zniesionego Bezirk Kulików wszedł wtedy w skład nowych powiatów żółkiewskiego i lwowskiego (vide podział w tabeli poniżej)[4][5]. 19 czerwca 1867 częsciowo zmieniono granice tych powiatów (w przypadku gminy Rudańce)[6].

Podział administracyjny (1854)

Podział administracyjny Bezirk Kulików w 1854 roku[2]
Lp. Gmina jednostkowa Powierzchnia Ludność Powiat w 1867 po zniesieniu
1 Kulików (m) 1630 2556 żółkiewski
2 Doroszów Mały 557 214 żółkiewski
3 Doroszów Wielki 1030 522 żółkiewski
4 Udnów 1020 228 żółkiewski
5 Nadycze 631 170 żółkiewski
6 Hrebeńce 1029 318 żółkiewski
7 Nowe Sioło 1182 494 żółkiewski
8 Koszelów 539 259 żółkiewski
9 Podliski z Obydrą 965 240 lwowski
10 Stroniatyn 1004 241 lwowski
11 Remenów 2300 825 lwowski
12 Wisłoboki 623 171 lwowski
13 Sulimów 1287 507 żółkiewski
14 Przemiwółki 408 272 żółkiewski
15 Mohylany z Wierzblanami 731 323 żółkiewski
16 Artasów 1419 429 żółkiewski
17 Nahorce z Dernówką i Kozowem 1798 370 żółkiewski
18 Przedrzymichy 2468 529 żółkiewski
19 Żełdec z Prowalem 5873 1341 żółkiewski
20 Dzibułki z Brodem i Zabawką 8810 1154 żółkiewski
21 Zwertów 1460 537 żółkiewski
22 Kukizów (m) z Tłuszczynką 1549 631 lwowski
23 Ceperów 942 333 lwowski
24 Rudańce 1673 562 żółkiewski[7]
25 Kłodno Wielkie z Podlesiną 3626 1286 żółkiewski
26 Czestynie z Nowymstawem i Toporowem 1632 589 żółkiewski
27 Pieczychwosty 2820 558 żółkiewski
28 Kłodzienko 2756 647 żółkiewski
29 Żółtańce 7126 2197 żółkiewski
30 Wola Żółtaniecka 209 277 żółkiewski

Objaśnienie:

(M) = miasto; (m) = miasteczko

Przypisy

  1. 1 2 Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
  2. 1 2 Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
  3. ↑ Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
  4. ↑ Verordnung des Staatsministeriums vom 23 Jänner 1867 über die Reform des politischen Verwaltung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator
  5. ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].
  6. ↑ Verordnung des Ministers des Innern vom 19 Juni 1867, betreffend mehrere Aenderungen der neuen administrativen Bezirks-Abgränzung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau
  7. ↑ 19 czerwca 1867 włączono do powiatu lwowskiego.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.