Bezirk Szczerzec

Powiat Szczerzec
Bezirk Szczerzec
powiat
1854–1867
Ilustracja
Państwo

 Austro-Węgry

Kraj związkowy

Królestwo Galicji i Lodomerii

Powiat

cyrkuł lwowski

Siedziba

Szczerzec

Data powstania

1854

Data likwidacji

1867

Powierzchnia

6,0 mil²

Populacja (1854)
• liczba ludności


25.087

Języki urzędowe

niemiecki

Szczegółowy podział administracyjny
Plan
Liczba gmin katastralnych (1854)

33 (w tym 1 miasto i 1 miasteczko)

brak współrzędnych

Bezirk Szczerzec – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasto Szczerzec.

Historia

Bezirk Szczerzec utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].

Bezirk Szczerzec objął obszar o wielkości 6,0 mil², zamieszkany przez 25.087 ludzi i podzielony na 33 gminy katastralne, w tym jedno miasto (Szczerzec) i jedno miasteczko (Nawaria). Wszedł w skład cyrkułu lwowskiego, jako jeden z jego pięciu powiatów ziemskich[2].

Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][3]. Obszar zniesionego Bezirk Szczerzec wszedł wtedy w całości w skład nowego powiatu lwowskiego[4][5].

Podział administracyjny (1854)

Podział administracyjny Bezirk Szczerzec w 1854 roku[2]
Lp. Gmina jednostkowa Powierzchnia Ludność Powiat w 1867 po zniesieniu
1 Szczerzec (M) z Rosenberg i Zagródkami 736 5075 lwowski
2 Chrusno Stare i Nowe 2577 894 lwowski
3 Dobrzany i Dornfeld 3886 1522 lwowski
4 Krasów z Reichenbach 1064 1616 lwowski
5 Łany 1926 –[6] lwowski
6 Nowosiółki 3120 220 lwowski
7 Ostrów 1701 –[6] lwowski
8 Piaski 2110 –[6] lwowski
9 Siemianówka 2537 1624 lwowski
10 Nagórzany 3183 329 lwowski
11 Porszna z Wójtowszczyzną 2606 809 lwowski
12 Rakowiec 1010 569 lwowski
13 Nawaria (m) 731 839 lwowski
14 Maliczkowice 756 376 lwowski
15 Glinna 1206 541 lwowski
16 Pustomyty i Wolica 1952 766 lwowski
17 Miłoszowice z Wieniawą 1354 661 lwowski
18 Podsadki 804 300 lwowski
19 Polana, Hucisko i Międzaki 5334 1055 lwowski
20 Brodki 1123 729 lwowski
21 Lubiana, Lubianka i Lindenfeld 1067 609 lwowski
22 Głuchowiec 1062 406 lwowski
23 Humieniec 1506 647 lwowski
24 Dmytrze 1992 1160 lwowski
25 Falkenstein 723 276 lwowski
26 Popielany 999 416 lwowski
27 Sroki 986 254 lwowski
28 Nikonkowice 949 414 lwowski
29 Wola Serdycka z Einsiedel 2071 607 lwowski
30 Leśniowice 2499 736 lwowski
31 Polanka 919 446 lwowski
32 Mostki z Malinówką 2199 700 lwowski
33 Jastrzębków 427 491 lwowski

Objaśnienie:

(M) = miasto; (m) = miasteczko

Przypisy

  1. 1 2 Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
  2. 1 2 Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
  3. ↑ Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
  4. ↑ Verordnung des Staatsministeriums vom 23 Jänner 1867 über die Reform des politischen Verwaltung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator
  5. ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].
  6. 1 2 3 Nie podano.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.