Bezirk Uhnów

Powiat Uhnów
Bezirk Uhnów
powiat
1854–1867
Ilustracja
Państwo

 Austro-Węgry

Kraj związkowy

Królestwo Galicji i Lodomerii

Powiat

cyrkuł żółkiewski

Siedziba

Uhnów

Data powstania

1854

Data likwidacji

1867

Powierzchnia

8,4 mil²

Populacja (1854)
 liczba ludności


21.566

Języki urzędowe

niemiecki

Szczegółowy podział administracyjny
Plan
Liczba gmin katastralnych (1854)

28 (w tym 1 miasteczko)

brak współrzędnych

Bezirk Uhnów – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasteczko Uhnów.

Historia

Bezirk Uhnów utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].

Bezirk Uhnów objął obszar o wielkości 8,4 mil², zamieszkany przez 21.566 ludzi i podzielony na 28 gmin katastralnych, w tym jedno miasteczko (Uhnów). Wszedł w skład cyrkułu żółkiewskiego, jako jeden z jego dziesięciu powiatów[2]. Na północy graniczył z Imperium Rosyjskim.

Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][3]. Obszar zniesionego Bezirk Uhnów wszedł wtedy w całości w skład nowego powiatu rawskiego[4][5].

Podział administracyjny (1854)

Podział administracyjny Bezirk Uhnów w 1854 roku[2]
Lp. Gmina jednostkowa Powierzchnia Ludność Powiat w 1867 po zniesieniu
1 Uhnów (m) 3504 2994 rawski
2 Zastawie 257 rawski
3 Karów z Nowymdworem, Bożenkami i Iwankami 6860 1101 rawski
4 Dyniska 3612 588 rawski
5 Nowosiółki Przednie 1388 320 rawski
6 Korczmin 2309 631 rawski
7 Korczów 2335 636 rawski
8 Poddębce z Michałówką, Zabużanką i Józefówką 4234 980 rawski
9 Rzeczyca z Hubinkiem 4167 1084 rawski
10 Żurawce z Netrebą, Północkami i Rudą Żurawiecką 3674 1177 rawski
11 Ulhówek 2197 896 rawski
12 Krzewica 1140 333 rawski
13 Tarnoszyn 1924 411 rawski
14 Szczepiatyn 1557 426 rawski
15 Wasylów Wielki 2019 758 rawski
16 Machnów z Borkami, Stroną i Zieloną 4700 696 rawski
17 Wierzbica z Wólką 4520 845 rawski
18 Nowosiółki Kardynalskie 1359 352 rawski
19 Woronów 747 167 rawski
20 Staje 2286 439 rawski
21 Ostobuż 1347 289 rawski
22 Tehlów 2269 373 rawski
23 Choronów z Bruckenthalem 3640 609 rawski
24 Chlewczany z Maziarkami 7419 1458 rawski
25 Domaszów 2940 740 rawski
26 Sałasze 3988 670 rawski
27 Zaborze 1839 711 rawski
28 Wólka Mazowiecka 6098 1625 rawski

Objaśnienie:

(M) = miasto; (m) = miasteczko

Przypisy

  1. 1 2 Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
  2. 1 2 Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
  3. Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
  4. Verordnung des Staatsministeriums vom 23 Jänner 1867 über die Reform des politischen Verwaltung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator
  5. Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].

Bibliografia